In Friesland is het initiatief genomen om te komen tot een ‘Living Lab natuur-inclusieve veehouderij’. Het ‘living lab’ is een initiatief van het burgerinitiatief Kening fan’e Greide / King of the Meadows. In het living lab worden verschillende ontwikkelingen en initiatieven rondom natuur inclusieve-landbouw in Nederland met elkaar verbonden. Het initiatief wordt gesteund door provincie Fryslan en het ministerie van EZ. 12 maart 2015 zal er in Leeuwarden een aftrapbijeenkomst gehouden worden over de ideeën. Nadere informatie daarover volgt.
Probleemstelling:
Boerenland natuur staat al lange tijd onder druk. Uit diverse studies blijkt dat o.a. de afname van weidevogels in het boerenland stevig is teruggelopen. De efficiency drive van de sector, uitgedrukt in liters melk per beschikbare hectare, staat op gespannen voet met ruimte voor b.v. andere vegetatie of vogels in diezelfde productie hectares. De huidige maatregelen, denk b.v. aan een vergoeding uit agrarisch natuurbeheer, lijken onvoldoende om duurzaam een natuur-inclusieve bedrijfsvoering in te richten. Individuele boeren en collectieven hebben vragen over de manier waarop rendabele bedrijfsvoering kan worden gehaald met ook realisatie van natuurdoelen. De zoektocht naar een natuur-inclusieve bedrijfsvoering. Vragen over verdienmogelijkheden, financiering, afzet en ketensamenwerking. Momenteel zijn er diverse projecten op dit gebied opgestart van zowel overheden, ketenpartners als boerencollectieven. Maar de aanpak is nu versnipperd en de effectieve ontwikkeling van kennis en innovatie lijkt daarmee onvoldoende geborgd. Het meer gezamenlijk ontwikkelen van een kennis- innovatie netwerk waarbinnen initiatieven sterker kunnen worden uitgewisseld lijkt dan ook een logische stap. Zo’n omgeving noemen we Living Lab voor natuur-inclusieve landbouw.
Doel:
Het doel van het living lab is om een reëel alternatief te ontwikkelen voor vraagstukken die samenhangen met natuurinclusief boeren. Het gaat daarbij vooral over vraagstukken geformuleerd door betrokken boeren. Dat gaat om economische vraagstukken (kun je rendabel boeren als je natuurinclusief werkt?), ecologische vraagstukken (hoe richt je natuurinclusiviteit duurzaam in bij boerenbedrijven) en sociaal culturele vraagstukken die samenhangen met het boerenlandschap (b.v. draagvlak, participatie, belevingswaarde, culturele effecten) . Doel van dat Living Lab is uiteindelijk een reëel alternatief te bieden. Het Living Lab werkt daarbij in de context van boeren, studenten, bedrijfsadviseurs, financiers, coöperaties, collectieven etc. en werkt zowel vanuit een onderzoeks- als praktisch raamwerk.
Vorm:
De vorm van het living lab is een experimenteer omgeving (netwerk) waar bedrijven, kennisinstellingen en overheden samenwerken aan een centraal aangestuurde 1 thematische agenda. Het living lab in zichzelf bestaat uit een netwerk van participerende organisaties. De thematische agenda bestaat uit kenniscomponenten (zowel fundamenteel als toegepast), innovatiecomponenten (denk aan productie/dienst experimenten).
Achtergrond, context en relevantie voor EZ
Het ‘living lab’ past in de Natuurvisie van de Staatssecretaris: een maatschappelijk initiatief op het snijvlak van natuur en economie, waarbij belangrijke partijen uit de (economische en fysieke) omgeving worden betrokken. Zowel de Provincie Fryslân als EZ zijn bij dit project betrokken. Voor EZ is dit passend binnen de rol van het Rijk bij dit soort initiatieven. Het is wel zaak dat EZ met regionale overheden zorgt voor een sterk facilitaire ondersteuning. Deze facilitaire rol past ook goed bij de verantwoordelijkheid van de overheid.
Achtergrond, context en relevantie voor provincie Fryslân
De natuur inclusieve uitdagingen in Fryslân zijn groot en er lopen in de regio een groot aantal aan het onderwerp gelieerde projecten vanuit o.a. landelijke spelers. In Fryslân ligt b.v. de uitdaging om 40.000ha weidevogelvriendelijke kerngebieden in te richten. Dit ligt besloten in het Provinciale Staten besluit van juli 2014. Van deze 40.000 hectare is zo’n 32.000 in boereneigendom de overige 8.000 ha is van beheersorganisaties. Naar schatting zullen zo’n 600-700 boeren betrokken raken bij de succesvolle resultaten van deze weidevogel kerngebieden. Juist deze groep boeren zijn de belangrijkste vraagstellers voor de agenda van het living-lab.
Waarom Fryslân als startpositie?
Een aantal aanvullende argumenten voor de startpositie van het living lab natuur- inclusieve veehouderij in de regio Fryslan.
- Innovatieve ontwikkelingen voor vermarkting melk uit weidevogellandschappen: Boerengilde, start rond Idzegea, vanaf eind 2013. O.a. als melk te vinden in Tjolk.
- Landelijke pilots sectorpartijen voor biodiversiteit in Fryslân, vanaf zomer 2014
1. Lead Friesland Campina, Rabobank, Wereldnatuurfonds
2. Noardlike Fryske Walden (NO Fryslan)
3. Idzegea (ZW Fryslan)
4. Gagelvenne (ZO Fryslan)
- Ontwikkeling lectoraat Agrarisch Natuurbeheer / Biodiversiteit / Duurzame Veehouderij (Van Hall), 2014
- Sterk landbouw georiënteerd onderwijs (VHL, Nordwin, ..)
- Grote aandeel Fryslân in landelijke agrarisch natuurbeheer (waarvan 90% grasdierbedrijven)
1. 1e Fryslân: 40% van landelijke deelnemers (+/- 1500 boeren)
2. 2e Zuid Holland 20 % van landelijke deelnemers ( +/- 700 boeren)
3. 3e Gelderland 8% van landelijk aantal deelnemers (+/- 300 boeren)
- Grootste vrijwilligers populatie rond weidevogels in Nl.
1. BFVW (>27.000 leden, waarvan >5000 actieve wachters in >100 vogelwachten
- Europees podium
1. King of the Meadows: groot project in het kader van Leeuwarden European Capital of Culture 2018. Leeuwarden is, namens Nederland Culturele Hoofdstad van Europa.
Start Living Lab
Initiatief ‘Living Lab natuurinclusieve veehouderij’
/0 Reacties/in Nieuws /doorIn Friesland is het initiatief genomen om te komen tot een ‘Living Lab natuur-inclusieve veehouderij’. Het ‘living lab’ is een initiatief van het burgerinitiatief Kening fan’e Greide / King of the Meadows. In het living lab worden verschillende ontwikkelingen en initiatieven rondom natuur inclusieve-landbouw in Nederland met elkaar verbonden. Het initiatief wordt gesteund door provincie Fryslan en het ministerie van EZ. 12 maart 2015 zal er in Leeuwarden een aftrapbijeenkomst gehouden worden over de ideeën. Nadere informatie daarover volgt.
Probleemstelling:
Boerenland natuur staat al lange tijd onder druk. Uit diverse studies blijkt dat o.a. de afname van weidevogels in het boerenland stevig is teruggelopen. De efficiency drive van de sector, uitgedrukt in liters melk per beschikbare hectare, staat op gespannen voet met ruimte voor b.v. andere vegetatie of vogels in diezelfde productie hectares. De huidige maatregelen, denk b.v. aan een vergoeding uit agrarisch natuurbeheer, lijken onvoldoende om duurzaam een natuur-inclusieve bedrijfsvoering in te richten. Individuele boeren en collectieven hebben vragen over de manier waarop rendabele bedrijfsvoering kan worden gehaald met ook realisatie van natuurdoelen. De zoektocht naar een natuur-inclusieve bedrijfsvoering. Vragen over verdienmogelijkheden, financiering, afzet en ketensamenwerking. Momenteel zijn er diverse projecten op dit gebied opgestart van zowel overheden, ketenpartners als boerencollectieven. Maar de aanpak is nu versnipperd en de effectieve ontwikkeling van kennis en innovatie lijkt daarmee onvoldoende geborgd. Het meer gezamenlijk ontwikkelen van een kennis- innovatie netwerk waarbinnen initiatieven sterker kunnen worden uitgewisseld lijkt dan ook een logische stap. Zo’n omgeving noemen we Living Lab voor natuur-inclusieve landbouw.
Doel:
Het doel van het living lab is om een reëel alternatief te ontwikkelen voor vraagstukken die samenhangen met natuurinclusief boeren. Het gaat daarbij vooral over vraagstukken geformuleerd door betrokken boeren. Dat gaat om economische vraagstukken (kun je rendabel boeren als je natuurinclusief werkt?), ecologische vraagstukken (hoe richt je natuurinclusiviteit duurzaam in bij boerenbedrijven) en sociaal culturele vraagstukken die samenhangen met het boerenlandschap (b.v. draagvlak, participatie, belevingswaarde, culturele effecten) . Doel van dat Living Lab is uiteindelijk een reëel alternatief te bieden. Het Living Lab werkt daarbij in de context van boeren, studenten, bedrijfsadviseurs, financiers, coöperaties, collectieven etc. en werkt zowel vanuit een onderzoeks- als praktisch raamwerk.
Vorm:
De vorm van het living lab is een experimenteer omgeving (netwerk) waar bedrijven, kennisinstellingen en overheden samenwerken aan een centraal aangestuurde 1 thematische agenda. Het living lab in zichzelf bestaat uit een netwerk van participerende organisaties. De thematische agenda bestaat uit kenniscomponenten (zowel fundamenteel als toegepast), innovatiecomponenten (denk aan productie/dienst experimenten).
Achtergrond, context en relevantie voor EZ
Het ‘living lab’ past in de Natuurvisie van de Staatssecretaris: een maatschappelijk initiatief op het snijvlak van natuur en economie, waarbij belangrijke partijen uit de (economische en fysieke) omgeving worden betrokken. Zowel de Provincie Fryslân als EZ zijn bij dit project betrokken. Voor EZ is dit passend binnen de rol van het Rijk bij dit soort initiatieven. Het is wel zaak dat EZ met regionale overheden zorgt voor een sterk facilitaire ondersteuning. Deze facilitaire rol past ook goed bij de verantwoordelijkheid van de overheid.
Achtergrond, context en relevantie voor provincie Fryslân
De natuur inclusieve uitdagingen in Fryslân zijn groot en er lopen in de regio een groot aantal aan het onderwerp gelieerde projecten vanuit o.a. landelijke spelers. In Fryslân ligt b.v. de uitdaging om 40.000ha weidevogelvriendelijke kerngebieden in te richten. Dit ligt besloten in het Provinciale Staten besluit van juli 2014. Van deze 40.000 hectare is zo’n 32.000 in boereneigendom de overige 8.000 ha is van beheersorganisaties. Naar schatting zullen zo’n 600-700 boeren betrokken raken bij de succesvolle resultaten van deze weidevogel kerngebieden. Juist deze groep boeren zijn de belangrijkste vraagstellers voor de agenda van het living-lab.
Waarom Fryslân als startpositie?
Een aantal aanvullende argumenten voor de startpositie van het living lab natuur- inclusieve veehouderij in de regio Fryslan.
1. Lead Friesland Campina, Rabobank, Wereldnatuurfonds
2. Noardlike Fryske Walden (NO Fryslan)
3. Idzegea (ZW Fryslan)
4. Gagelvenne (ZO Fryslan)
1. 1e Fryslân: 40% van landelijke deelnemers (+/- 1500 boeren)
2. 2e Zuid Holland 20 % van landelijke deelnemers ( +/- 700 boeren)
3. 3e Gelderland 8% van landelijk aantal deelnemers (+/- 300 boeren)
1. BFVW (>27.000 leden, waarvan >5000 actieve wachters in >100 vogelwachten
1. King of the Meadows: groot project in het kader van Leeuwarden European Capital of Culture 2018. Leeuwarden is, namens Nederland Culturele Hoofdstad van Europa.