Graslanden hebben van oudsher een rijke biodiversiteit. Fauna zoals hazen, reeën, eenden en weidevogels zoeken in het voorjaar dekking en nestgelegenheid in het lange gras. Veelal ook op productieve percelen die eind april tot halverwege mei worden gemaaid. Soms vluchten ze op tijd weg voor de trekker, in andere gevallen drukken ze zich bij gevaar tegen de grond of blijven ze op het nest zitten. Hierdoor is het risico op maaislachtoffers hoog. Ook wanneer ze proberen te vluchten slagen ze daar niet altijd tijdig in.
Door met het maaibeheer rekening te houden met het wild in het grasland kun je het aantal maaislachtoffers drastisch reduceren. Hiervoor zijn de afgelopen jaren een aantal maatregelen en technieken ontwikkeld die je in kunt zetten, voorafgaand of tijdens het maaien.
Fauna-inventarisatie
Van belang is om voordat er gemaaid wordt te weten wat er aan fauna zit op de percelen. In veel regio’s in Friesland wordt gecoördineerd door de BFVW en de vogelwachten actief aan weidevogelbescherming gedaan.
Het maken van een plan
In overleg met de vogelwacht kan vervolgens een plan worden gemaakt over hoe het maaibeheer hier op aan te passen. Hierbij kan gekeken worden naar de volgende maatregelen:
- Uitstellen van het maaien
- Plaatsen van vlaggen voorafgaand aan het maaien
- Stroken en/of blokken gras laten staan (langs perceelsranden en nesten)
- Inzetten apparatuur om maaislachtoffers te voorkomen (bv. wildredder of drone)
Tijdens het maaien
Als er maaiwerkzaamheden worden uitgevoerd kun je op de volgende manier het risico op maaislachtoffers verminderen:
- Maai overdag
- Pas de maaisnelheid aan (ca. 10 km/uur)
- Maai van binnen naar buiten
- Gebruik een wildredder
- Laat de buitenste randen (1m langs de sloot) staan tijdens de eerste maaisnede
- Blijf de omgeving en aanwezige fauna goed observeren
Technologie
Door gebruik te maken van een wildredder ‘spat’ het wild tijdig op uit het grasland. Er zijn verschillende typen wildredders, zowel mechanisch als elektronisch, die je in kunt zetten. De eenvoudige mechanische wildredders bestaan uit een dwarsbalk met kettingen die tijdens het maaien lawaai maken en het wild aantikken. Een vast broedende eend of weidevogel zal hierdoor tijdig het nest verlaten. Van belang hierbij is dat de maaisnelheid niet te hoog ligt, de effectiviteit neemt af naar mate je sneller maait.
Mechanische wildredder Film: Minder dood wild met wildredder en bewust maaien
Akoestische wildredder Artikel: Luide wildredders gaan als warme broodjes over de toonbank.
Akoestische wildredder Film: Harde sirene moet wild verjagen tijdens het maaien.
Sensosafe Pöttinger levert het wilddetectie-systeem Sensosafe nu op zijn maaiers. Het detecteert dieren met behulp van infrarood licht op een aparte balk en waarschuwt de machinist.
Sensosafe De frontmaaier wordt bij detectie automatisch geheven.’
Warmtebeeldcamera Film: Warmte-camera op maaier redt vogels en wild.
